آگورافوبی چیست؟
آگورافوبی را میتوان یکی از شیوههای اختلال اضطرابی دانست که باعث میشود تا شخص، بیش از پیش منزوی شده و حضور کمتری در اجتماع داشته باشد. همین فاکتور هم سبب میشود تا شخص مورد نظر از حضور در مکانهای خاص اجتناب کند.
با این وجود بیشتر افراد مبتلا اساساً اطلاعی در رابطه با این اختلال و البته روشهای درمانی مرتبط با آن ندارند. این موضوع همان چیزی است که ما سعی میکنیم تا در ادامه این مقاله بدان پرداخته و تمام جنبههایش را خدمت شما عزیزان بیان کنیم. لذا اگر درگیر چنین عارضهای هستید، توصیه میکنیم که حتماً ما را تا انتها همراهی فرمایید.
آگورافوبی و ماهیت آن
آگورافوبی یا بازار هراسی را میتوان یکی از انواع اختلالات اضطرابی دانست که شخص مبتلا به آن، از حضور در مکانهای باز و پر ازدحام هراس دارد. از جمله این مکانها میتوان به فرودگاهها، سینماها، مراکز خرید شلوغ، ایستگاههای مترو و تمام مکانهای شلوغی که امکان خروج فوری و آسان از آنها وجود ندارد، اشاره کرد. این افراد به صورت پیوسته دغدغه و دلشورههای مختلفی در مورد غش کردن، از دست دادن کنترل در این مکانها و حالت های مشابه دارند.
از طرفی دیگر آنها میترسند که مبادا مشکلی در موقعیت یا مکان مذکور برایشان پیش آمده و قادر به فرار کردن یا دریافت کمک در سریعترین زمان ممکن نباشند. همین عامل هم آنها را از حضور چنین مکانهایی باز میدارد. آگورافوبی عموماً به میزان ۳ درصد در جامعه شایع است که غالبا افراد بین ۱۸ تا ۳۵ سالگی را در بر میگیرد.
از طرفی دیگر میزان شیوع آن در خانمها دو برابر مردان بوده و عموماً در دهه دوم زندگی افراد خود را نشان میدهد. این عارضه عموماً با اختلال اضطراب فراگیر و اختلال اضطراب اجتماعی ارتباط همسویی دارد؛ چرا که در نهایت باعث گوشه گیر شدن افراد و دور شدنشان از اجتماع خواهد شد. افزون بر این موارد، افراد مبتلا عموماً تعاملات اجتماعی کمتری داشته و با وسواس بیشتری مسیر تردد روزانه یا سفرهایشان را انتخاب میکنند.
علائم آگورافوبی چیست؟
متاسفانه بخش قابل توجهی از افراد درگیر نمیدانند که علائم آگورافوبی چیست . همین عامل هم سبب میشود تا در تفکیک عارضه مذکور با مشکلات دیگر دچار اشتباه شوند. در حالت کلی باید عنوان کنیم که این عارضه هم مانند موارد دیگر اضطراب، نشانههای ترس، نگرانی و دلشوره را دارد.
با این تفاوت که محوریت آنها در رابطه با قرار گرفتن در یک موقعیت خاص یا فضای باز و پرجمعیت خواهد بود. اگر میخواهید بدانید که علائم آگورافوبی چیست ، باید موارد زیر را در نظر داشته باشید.
ترس و نگرانی در رابطه با استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی مانند اتوبوسها، قطارها، هواپیما و…
گرانی در رابطه با قرار گرفتن در مکانهای باز همچون پارکینگهای بی سقف
دلشوره به هنگام قرار گرفتن در مکانهای بسته پرجمعیت مانند تئاترها، سینماها و…
احساس اضطراب در هنگام ایستادن در صف یا قرارگیری در جمع
نگرانی به دلیل ترس از تنها بودن حین خروج از منزل
اجتناب از حضور در مکانهای شلوغ و پرتردد
داشتن ترس و دلشوره مداوم به مدت بیش از ۶ ماه برای موارد فوق
بیماری زمینه دیگر مانند روده ملتهب یا پارکینسون
گوشهگیر بودن و عدم خروج از خانه
نگرانیهای بی مورد
کاهش روابط و تعاملات اجتماعی
روش های درمان آگورافوبی
از آنجایی که آگورافوبی میتواند تا حد زیادی بر روی روابط اجتماعی افراد و البته اقدامات روزمره آنها تاثیر منفی بگذارد، لذا فرایند درمانی آن به عنوان یک موضوع اساسی قلمداد میشود. خوشبختانه روشهای درمان آگورافوبی بسیار متنوع بوده و عموماً اثرگذاریهای مناسبی دارند.
البته این موضوع به شرطی است که آنها را به شیوه اصولی و تحت نظر یک متخصص با تجربه در پیش بگیرید. ما در ادامه برخی از آنها را خدمت شما عزیزان بیان کرده ایم که هر کدام اثرگذاری خاص خود را دارند.
شناخت درمانی: بر مبنای این شیوه درمانی، عموماً افکار مبتلایان تغییر کرده و سعی داده میشود تا الگوهای فکریشان عوض شود.
رفتار درمانی: در این شیوه عموماً تلاش میشود تا شخص مبتلا، با منبع اضطراب خود مواجه شده و خود به اغراق آمیز بودن ترسش پی ببرد.
روان درمانی بینش مدار: در این شیوه از روان درمانی بر روی ارائه یک دید واقع بینانه نسبت به مسائل اقدام میشود.
روان درمانی حمایتی: در این شیوه درمانی سعی میشود تا نقاط قوت افراد به وی یادآور شده و عزت نفسش افزایش پیدا کند. این موضوع میتواند در مواجهه با شرایط استرس زا موثر باشد.
دارودرمانی: در این شیوه درمان، عموماً از داروهای مختلفی مانند با جذب کنندههای سروتونین، داروهای آرامبخش، داروهای ضد افسردگی، بنزودیازپینها و… استفاده میشود. البته توصیه می کنیم تا بدون صلاحدید پزشک به سمت استفاده از دارو نروید.
دلایل شیوع آگورافوبی
اگرچه آگورافوبی در مقایسه با سایر اختلالات اضطرابی نفوذ چندانی ندارد، اما روز به روز بر تعداد مبتلایان آن افزوده میشود. متاسفانه اکثریت افراد دلایل شیوع آگورا فوبی را نمیدانند. همین عامل هم سبب میشود تا در مواجهه با آن احساس یاس و ناامیدی داشته باشند.
در این رابطه باید عنوان کنیم که شاخصترین دلایل شیوع آگورا فوبی ، مربوط به نوع دیدگاه افراد و تجربیات آنها است. بیشتر مبتلایان قبلا تجربه مشکل در محیط باز را داشته و به دلایل مشخص نسبت به آن هراس دارند. آنان حتی ممکن است حوادث و ماجراهای مختلفی را دیده باشند که در محیط باز یا محیطهای پر ازدحام ایجاد شده و عموماً نتایج ناخوشایندی داشته است.
برای مثال ممکن است یک شخص در چنین محیطهایی تجربه غش کردن یا بروز مشکلات دیگر را داشته باشد که به دلیل ازدحام یا موارد مشابه، امکان فرار یا کمک رسانی به وی مقدور نبوده باشد. این عامل هم ترس و نگرانیاش را بیش از پیش افزایش داده است. به نحوی که از حضور مجدد در این موقعیتها هراس دارد. مازاد بر این، بخش قابل توجهی از دلایل شیوع آگورافوبی ، به دوران کودکی افراد باز میگردد.
برای مثال بیشتر کودکان هراس تنها ماندن در خارج از خانه را دارند. به همین جهت است که در صورت عدم مواجهه و درمان مناسب، ممکن است در بزرگسالی هم آنها را همراهی کند. چنین فاکتوری سبب شده تا بیشتر مبتلایان این عارضه، میانگین سنی ۱۷ سال را داشته باشند.
درمان آگورافوبی بدون دارو
تنوع در شیوههای درمان آگورافوبی باعث شده تا روشهای مختلفی برای آن ایجاد شود. با این حال اکثریت متقاضیان به دنبال درمان آگورافوبی بدون دارو هستند؛ چرا که به خوبی به عارضههای داروهای شیمیایی آشنایی دارند. در این رابطه باید عنوان کنیم که خوشبختانه عارضه مذکور تاثیرپذیری بسیار مناسبی را از روشهای غیر دارویی دارد. یکی از بهترین راهکارهای درمان آگورافوبی بدون دارو ، استفاده از روش شناخت رفتاری یا CBT است.
بر مبنای این روش، الگوهای فکری شخص مبتلا در رابطه با موقعیت مذکور یا حوادث مورد نظر، تغییر داده میشود. مسلماً این موضوع میتواند منشا اضطراب را از بین برده و تا حد زیادی به بهبود شرایط فرد کمک کند. افزون بر این موارد استفاده از راهکارهای دیگری مانند تکنیکهای تنفسی، مدیتیشن، ذهن آگاهی و … میتواند تا حد زیادی افراد را در هنگام بروز اضطراب یاری دهد. با این حال توصیه میشود تا جهت یافتن بهترین راهکار ممکن در این زمینه، حتما با یک مشاور حرفهای گفتگو کرده و بر مبنای دیدگاه او برنامههای درمانی خود را پیش ببرید.
آگورافوبی را میتوان یکی از انواع اختلال اضطرابی دانست که تعداد قابل توجهی از نوجوانان دچار آن هستند. با این وجود اکثریت مبتلایان اطلاعات چندان دقیقی در رابطه با آن ندارند. همین عامل هم سبب میشود تا فرایندهای درمانی اشتباه یا تصورات نادرستی در رابطه با آن داشته باشند.
ما در این مقاله سعی کرده ایم تا مرور کاملی بر روی آن داشته و تمام جنبههایش را خدمت شما عزیزان بیان کنیم. با این حال اگر هنوز در رابطه با این مشکل یا سوالی دارید، میتوانید از طریق بخش نظرات با ما مطرح فرمایید.
سوالات متداول
آیا درمان آگورافوبی بدون دارو ممکن است؟
بله؛ روشهای درمانی مختلفی وجود دارد که عملاً بدون دارو انجام شده و نتایج مثبتی هم به همراه دارد.
دلایل شیوع آگورافوبی چیست؟
دلیل این مشکل تا حد زیادی به تجربیات و البته نوع دیدگاه افراد باز میگردد.