اضطراب و افسردگی را می توان جزو مشکلات رایجی دانست که متاسفانه بسیاری از افراد در زندگی پرمشغله مدرن امروزی در سرتاسر جهان با آن مواجه هستند. اگرچه این دو اختلال روانی می توانند مشکلات بسیار زیادی را برای سلامتی فیزیکی و ذهنی افراد به همراه داشته باشند، اما متاسفانه اکثریت مبتلایان، تفاوت اضطراب و افسردگی را نمی دانند. همین عامل هم باعث می شود تا درک صحیحی از آن ها نداشته و نمی توانند روش درمان یا کنترل مناسبی برای آن ها در پیش گیرند.

ما در ادامه این مقاله آرامیشن سعی داریم تا به شیوه ای دقیق این دو عارضه ذهنی را تشریح کرده و راهکار مناسب برای غلبه بر آنان را هم خدمت شما بیان کنیم. اما قبل از آن بهتر است به شیوه ای مفصل با ماهیت هر کدام آشنا شوید؛ چراکه این موضوع باعث می شود تا درک بسیار صحیح تری از این مشکلات و البته روند غلبه بر آن ها به دست آورید.

اولین چیزی که بسیاری از افراد با آن درگیر هستند، اضطراب است. متاسفانه اکثریت افراد جامعه به خوبی با ماهیت این مشکل آشنایی ندارند. در حالت کلی منظور از اضطراب، ترس بیش از اندازه نسبت به موقعیت ها و چیزهای مختلف است. برای مثال ترس بیش از اندازه در ملاقات با یک نفر یا قرار گیری در شرایط خاص می تواند نشانه های بارز آن باشد.

انسان های مبتلا به اضطراب ، سعی می کنند تا از برخورد با موقعیت های جدید دوری کرده و همین زمینه ساز افسردگی آنها می شود. این افراد مدام تصور می کنند که در حال زیاده روی بوده و در حین انجام امورات روزانه شان، احساس عصبی بودن می کنند. این مورد آن ها را به سمت انزوا می کشاند. البته باید عنوان کنیم که داشتن ترس منطقی در برخورد با یک سری از موقعیت ها ، می تواند به عنوان امری طبیعی قلمداد شود که ما آن را استرس می نامیم.

اگر این ترس زیاد از حد باشد، به اضطراب تبدیل شده و بر روی کیفیت زندگی افراد اثر می گذارد. این موضوع در زندگی انسان قرن بیستم تا جایی پیش رفته که بخش زیادی از جامعه به آن دچار هستند. برای مثال در آمریکا، بیش از 40 میلیون بزرگسال با این عارضه روانی درگیر می باشند که متاسفانه اکثریت آن ها به دلیل نداشتن شناخت صحیح ، قادر به کنترل صحیح آن نیستند.

برخلاف چیزی که اکثریت افراد تصور می کنند، اضطراب گونه های مختلفی دارد که هر کدام از آنها در شرایط خاصی رخ داده یا حتی علایم شان مختلف است. شناخت دقیق تر آن ها می تواند دیدگاه بهتری نسبت به این عارضه به شما ببخشد. به همین جهت است که ما انواع آن را برای شما ذکر کرده ایم.

1- اختلال هراس یا پانیک: شدیدترین نوع اضطراب می باشد که در آن احساس ترس ناگهانی به سراغ فرد آمده و تصور می کند که در حال مرگ است. این شیوه از اضطراب با تپش قلب و درد در قفسه سینه همراه می شود.

2- اضطراب اجتماعی: این شیوه از اضطراب زمانی رخ می دهد که شخص در صورت قرار گرفتن در جمع ، احساس ترس شدیدی تجربه کند. این مورد می تواند منجر به کاهش قدرت تکلم و لرزش دست برای او شود.

3- فوبیا: به گونه ای از اضطراب گفته می شود که در آن شخص مبتلا، نسبت به شرایط یا چیز خاصی احساس ترس دارد. برای مثال ترس از گربه، ترس از ارتفاع، ترس از فضای بسته و…. انواع این شیوه از اضطراب هستند. عموما بیشتر افراد دست کم یک نوع فوبیا را با خود دارند.

4- اضطراب فراگیر: حالتی است که شخص مبتلا نسبت به چیز های مختلفی نگران بوده و مدام دغدغه فکری دارد.

اضطراب پس از سانحه: این شیوه با اضطراب، عموما بعد از یک اتفاق ناگوار مانند تصادف رانندگی یا آزار جنسی و… برای شخص ایجاد می شود. لذا شخص مبتلا در صورت قرار گیری در موقعیت های یادآوردنه آن یا حتی صحبت در این زمینه ، می تواند دچار ترس و اضطراب شود.

5- الگوی وسواس فکری: شرایطی است که در آن شخص مبتلا، یک الگوی ذهنی تکراری دارد که برآمده از ترس بوده و مدام او را مجبور به اقدامات تکراری می کند.

به طور کلی به نقل از کتاب عزت نفس روی میز شام، تالیف دکتر محمود جولایی: ذهنی که میهمان ناخوانده ای به نام «اضطراب» را بپذیرد، قطعاً دیر یا زود چهار عضو خانواده «تمرکز، توجه، حافظه و تمایلات جنسی» را از خانه بیرون خواهد کرد. اگر به این موارد دقت کنید متوجه خواهید شد که درمان اختلال اضطراب اهمیتی به مراتب بالاتر از درمان بیماریهای جسمی دارد. اغلب افراد مبتلا به اضطراب، از لحاظ ذهنی شرایط خاصی را تجربه می کنند. این شرایط همان چیزی است که می تواند افکارشان را آلوده کرده و منجر به بروز افسردگی یا مشکلات فیزیکی دیگر شود. ما در ادامه برخی از این شرایط را خدمت شما شرح می دهیم تا بتوانید شناخت بیشتری از آن داشته و تشخیص تان از این عارضه بهتر شود.

علایم و شرایط ذهنی فوق باعث می شود تا کم کم عواقب آن هم خود را بر روی سلامت فیزیکی شخص نشان دهد. این علائم فیزیکی بعد از دچار شدن به اضطراب یا قرار گرفتن در شرایط آن خودنمایی می کند. عموما اطلاع از آن ها می تواند به شما کمک کند تا دیدگاه صحیح تری در این زمینه به دست آورده و بتوانید آن را ساده تر تشخیص دهید. بر همین مبنا ماهم در ادامه آن را برای شما شرح داده ایم.

افسردگی یکی دیگر از شرایط روحی و ذهنی افراد است که در آن شخص مبتلا به صورت پیوسته احساس اندوه و ناراحتی دارد. البته داشتن این احساس در شرایط مختلف زندگی می تواند امری طبیعی باشد. بعد از ورشکستگی ، از دست دادن عزیزان، شکست عشقی و… امکان بروز چنین شرایطی وجود دارد. اما اگر علائم مربوطه برای بیش از دو هفته به طول بینجامد، به احتمال زیاد شما دچار افسردگی هستید.

افزون بر این موارد اگر تغییرات و حوادث هیجان انگیز اطراف تان نتواند تاثیر مثبتی بر روی زندگی تان داشته باشد، به احتمال زیاد درگیر افسردگی هستید. در چنین شرایطی فرد مبتلا گوشه گیر شده و تمایلی ندارد تا با اطرافیانش ارتباط برقرار کند. از طرفی دیگر اختلال خواب داشته و ناامیدی زیادی را در زندگی تجربه خواهد کرد. در این موقعیت ها است که شخص باید به فکر کمک گرفتن از یک درمانگر باشد.

افسردگی هم مانند اضطراب، شرایط به خصوصی دارد که اغلب آن ها تحت تاثیر شرایط مختلفی به وجود می آیند. بدیهی است که شناخت آن ها می تواند درک شما از این عارضه را افزایش داده و در بهبود شرایط تان بسیار موثر باشد. ما در ادامه برخی از آن ها را خدمت شما ذکر می کنیم تا دیدگاه تان نسبت به این مشکل بهبود پیدا کند.

حالتی از افسردگی است که شخص به مدت بیش از دو هفته نسبت به اغلب موقعیت های اطرافش بی علاقه بوده و اندوه بسیاری در خود احساس می کند. همچنین عزت نفس پایینی داشته و از موقعیت ها اطرافش لذتی نمی برد.

افسردگی پس از زایمان یکی دیگر از شیوه های این مشکل است که غالبا در 10 درصد از خانم ها   و بعد از زایمان شان به وجود می آید. در این عارضه، شخص مبتلا غالبا احساس هذیان گویی، خودکشی، دیگر کشی نسبت به نوزاد و بی ثباتی خلق و خو را خواهد داشت. این مولفه می تواند به صورت بالقوه در شرایط افراد نقش داشته باشد.

 این عارضه هم تمامی شرایط افسردگی و حالت های آن را دارد. با این تفاوت که علائم و البته مدت زمان آن طولانی تر می باشد. در گذشته افراد مبتلا به این عارضه را به عنوان شخصیت افسرده نامگذاری می کردند.

در این شیوه از افسردگی، فرد مبتلا تنها در شرایط خاصی از سال دچار این اختلال می شود. برای مثال در تمامی فصول سال بجز پاییز یا زمستان شرایط نرمال داشته اما در این فصل ها دچار این اختلال می شود.

بیشتر افراد مبتلا به افسردگی، از لحاظ ذهنی شرایط متفاوتی را تجربه می‌کنند. شناخت این شرایط یکی از مهمترین مواردی است که می‌تواند به شخص مبتلا و البته درمانگر کمک کند تا بهتر این عارضه را تشخیص داده و نسبت به درمان آن اقدام کنند. ما در ادامه برخی از این شرایط ذهنی را در ادامه خدمت شما عزیزان ذکر کرده ایم.

افسردگی هم مانند اضطراب، از لحاظ فیزیکی شرایط خاصی را برای افراد درست می کند که افراد با تجربه آن می توانند تا حدودی نسبت به ابتلای آن اطمینان حاصل کنند. ما در ادامه برخی از آن ها را خدمت شما ذکر کرده ایم.

حال که به خوبی با علائم و نشانه های اضطراب و افسردگی آشنا شدید، به احتمال زیاد می توانید تفاوت بین این دو را درک کنید. با این حال باید بدانید که بیشتر مردم این دو عارضه را با همدیگر اشتباه می گیرند؛ چراکه علائم مشترک داشته و مردم تصور می کنند که یک مشکل مشابه است. در حالت کلی، افسردگی مربوط به امورات و مشکلات گذشته هستند. یعنی منشا آن به اتفاقات گذشته باز می گردد. در افسردگی بیشتر افراد حالت اندوهگین داشته و میلی به انجام کار های روزانه خود ندارند.

برای مثال اقدامی که ممکن است در گذشته موجب خوشحالی آنها شود ، کاملا در شرایط فعلی برایشان عادی بوده و رغبتی به آن نداشته باشند. افزون بر این موارد، در طول افسردگی، انسان عموما تحرکات کندی خواهد داشت. برای مثال صحبت کردن و حرکات او با سرعت کمتری انجام می شود. در کنار آن شخص مبتلا، عملا واکنش چندانی به موضوعات و شرایط اطرافش ندارد.

در مقابل انسان مبتلا به اضطراب ، میزان واکنش پذیری اش نسبت به شرایط اطراف بیشتر می شود. برای مثال او به طور پیوسته شرایط را تحلیل کرده و نسبت به رخداد ها نگران است. به همین جهت می گویند که اضطراب مربوط به آینده است. یقینا شخص بابت اتفاق و شرایطی که ممکن است در آینده با آن مواجه شود، نگرانی داشته و نسبت به آن ها احساس ناامنی می کند.

در چنین شرایطی شخص مضطرب سعی می کند تا از موقعیت های مزبور دوری کرده یا نشخوار فکری زیادی را در مورد آن تجربه کند. این اقدام باعث می شود تا ذهن شان بیش از اندازه درگیر این موضوع شود که منجر به تخلیه انرژی خواهد شد. حتی در موارد مختلف ، اضطراب ممکن است منجر به حمله هراس یا پانیک شود.

یکی از اصلی ترین مشکلات افراد ، درک تفاوت اضطراب و استرس است. در واقع آن ها اضطراب و استرس را با هم اشتباه می گیرند. به همین جهت آن ها را در یک مسیر قرار می دهند. در این رابطه باید عنوان کنیم که این دو مقوله با وجود شباهت هایشان، اما تفاوت های شاخصی دارند. در حالت کلی استرس به شرایط موقت و گذرایی گفته می شود که در مواجهه با یک موقعیت خاص ایجاد می شود.

در این حالت ، بدن واکنش های مختلفی را برای مبارزه با هرگونه تهدید بروز می دهد. افزایش ضربان قلب، افزایش میزان قند خون ، تعریق و… از جمله این علائم است . لذا می توان گفت که استرس به عنوان یک واکنش طبیعی برای بدن شناخته می شود؛ لذا نباید نسبت به آن نگران بود. اما اضطراب به عنوان واکنش نسبت به آن استرس شناخته می شود.

به عبارت ساده تر، گاهی اوقات استرس موجود در شخص به نحوی افزایش پیدا می کند که بدن نسبت به آن حساس شده و ممکن است نسبت به مواجهه آن نگران باشد. در چنین شرایطی است که اضطراب بوجود می آید. به همین جهت است که شخص نسبت به مواجه مجدد با این استرس، نگران بوده و مدام به آن فکر کرده یا نمی خواهد مجدد به آن دچار شود. در این حالت است که شخص به اضطراب دچار شده و متعاقبا عوارض نامناسبی را بر روی سلامت فرد می گذارد.

بر خلاف آن چیزی که در ذهن بیشتر افراد وجود دارد، استرس به مقدار اندک می تواند برای افراد مفید باشد. به عبارت ساده تر، استرس فواید مختلفی را بر روی ذهن و جسم افراد می گذارد. از جمله این مزیت ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش آمادگی جسمانی

در نظر داشته باشید که تمامی این مزیت ها تنها در صورتی شامل حال شما می شود که به مقدار اندک در زندگی تان وجود داشته باشد. به عبارت ساده تر، اگر استرس بیش از اندازه باشد، عوارض منفی را بر روی جسم و روح شما خواهد داشت.

اگرچه اضطراب و استرس تشابهات فراوانی دارند، اما باید عنوان کنیم که اضطراب نمی‌تواند سودهای چندانی برای شما به همراه داشته باشد. به عبارت ساده‌تر اضطراب برخلاف استرس، معایب به مراتب بیشتری داشته و همین موجب شده تا از لحاظ علم روانشناسی، به عنوان یک فاکتور منفی بر روی سلامت افراد قلمداد شود. ما در ادامه برخی از مضرات اضطراب را خدمت شما بیان کرده‌ایم که لزوم درمان سریعتر آن را برایتان مشخص می‌کند.

همان گونه که تاکنون دریافته اید، اضطراب و افسردگی می‌تواند به صورت بالقوه بر روی کیفیت زندگی شما تاثیرات منفی بگذارد. تا جایی که بسیاری از افراد را از زندگی طبیعی خود باز داشته و مانع از انجام امورات روزمره آنها خواهد شد. این مورد سبب شده تا بسیاری از متقاضیان، به دنبال روش مناسب برای درمان اضطراب و استرس باشند.

در این رابطه باید عنوان کنیم که بایستی ابتدا ریشه این عوامل شناسایی شده و سپس در جهت درمان آن اقدام کرد. بدین منظور مناسب‌ترین و ایده‌آل‌ترین راهکار، گفتگو و مشاوره با افراد متخصص در این حیطه است. روانشناسان و روانپزشکان دو گروه از متخصصانی هستند که می‌توانند در بهترین وجه ممکن، شما را راهنمایی کرده و بیماری مذکور را در شما ریشه کن سازند.

البته باید عنوان عنوان کنیم که برخی از راهکارها نیز می‌تواند در بهبود عارضه‌های مذکور نقش داشته باشند. با این حال باید بدانید که بهترین و مناسب‌ترین راهکار کمک گرفتن از یک متخصص حرفه‌ای است.

سخن آخر

اضطراب و افسردگی را می‌توان دو عارضه شایع در میان انسان قرن بیست و یکم دانست. با این حال بخش قابل توجهی از افراد، اطلاعات دقیقی در رابطه با آنها نداشته و همین مورد هم سبب می‌شود تا نتوانند نسبت به تصمیم گیری صحیح‌ در رابطه اقدام کنند. متاسفانه ریشه بیشتر این تصمیم گیری‌های اشتباه، عدم شناخت تفاوت اضطراب و افسردگی است.

ما در این مقاله سعی کردیم تا این عدم آشنایی را برطرف کرده و جنبه‌های مختلف آن را خدمت شما عزیزان بیان کنیم. با این حال اگر هنوز سوال یا ابهامی در این زمینه دارید، می‌توانید از طریق بخش نظرات با ما مطرح فرمایید.

سوالات متداول

تفاوت‌های زیادی میان این دو وجود دارد. اما عموماً ریشه افسردگی در گذشته بوده اما اضطراب مربوط به حوادث آینده است.

خیر؛ اضطراب نسبت به استرس طولانی‌تر بوده و عوارض منفی بر روی سلامت ذهنی و جسمی افراد دارد.

مراجعه به متخصص این حوزه می‌تواند بهترین راهکار ممکن باشد.